Όλα της ζωής ανήκουν στον θάνατο | Νίκος Καρούζος

Η αλήθεια είναι ότι ο θάνατος είναι πολύ ζόρικο πράγμα. Να το πω μ’ αυτή τη λαϊκή και εξορκιστική λέξη. Ζόρικο. Και επιπλέον είναι και η αναγωγή των πάντων εκεί… Παρντόν, αναιρείται η έκφραση. Και επιπλέον εκεί γίνεται και η αναγωγή των πάντων. Όλα της ζωής ανήκουν στον θάνατο. Πως να το κάνουμε; Κατά συνέπεια είναι ένα γεγονός που θα συμβεί σε όλους μας, και με απασχολεί, πρέπει να ομολογήσω, πάρα πολύ και σχεδόν ολάκερη τη ζωή μου μ’ απασχόλησε. Και βέβαια είναι και μέσα στην ποίησή μου συνέχεια ο θάνατος. Αν είχα αγιάσει θα είχα τελειώσει με τον θάνατο. Αλλά εκείνοι που αγιάζουν είναι ελάχιστοι και δεν τους ξέρει κανείς. Εγώ είμαι στη κοινωνία, στις αδυναμίες, στις επιθυμίες, στις ορέξεις, και ο θάνατος βιωματικά θα ’λεγα με λιανίζει.

[απόσπασμα συνέντευξης στο Βασίλη Καββαθά,
“Ο ποιητής είναι θυσιασμένος εδώ στην Ελλάδα”,
περ. Ταχυδρόμος, τευχ. 25, 22 Ιουν. 1989]

Συνέντευξη Χρήστου Ζυγομαλά στον Νίκο Λέκκα

Για την πλατεία Εξαρχείων έχουν γραφτεί πολλά. Καλά και κακά. Στον αστικό τύπο κυρίως κακά. Σε λογοτεχνία. Σε κάθε μορφής τέχνης. Τώρα που ο καθένας είναι στο κόσμο του, το να δημιουργήσουμε κόσμους είναι βασικό. Ο λόγος στον Χρήστο Ζυγομαλά, βασική persona της πλατείας. Τότε που η πλατεία είχε ήθος. Πριν την πνίξει η χυδαιότητα. Αφορμή στάθηκε η αυτοβιογραφία του «Η μπαλάντα της πλατείας». Εν αναμονή της έκδοσης. Της έκδοσης και της πορείας του…

---

Νίκος Λέκκας: Χρήστο, έσκασες στα Εξάρχεια στην μεταπολίτευση, έτσι;

Χρήστος Ζυγομαλά: Από το ‘75 και μετά. Τότε είχε ο Τέος Ρόμβος το βιβλιοπωλείο “Octopus Press” και εκεί μέσα είχαν μαζευτεί όλοι οι «τρελοί». Αμφισβητούσαν την εικόνα της λογικής, εκτός από αναρχικοί ήταν λίγο ντάντα, σουρεαλιστές και τέτοια όμορφα πράγματα. Τώρα όλα αυτά ήταν ένα συνονθύλευμα μαζί με τα πολιτικά, τα πανεπιστήμια… Όλα αυτά ήταν ένα. Δεν είχαν διαχωριστεί ακόμα οι πολιτικά σκεφτόμενοι και τα φρικιά…

Συνέντευξη Βαγγέλη Κολώνα στον Νίκο Λέκκα

H δεκαετία του ‘80 μας έδωσε πολλά καλά. Μία δεκαετία που δεν θα υπάρξει ξανά, ιδίως τώρα με την κρίση όπου η ενδοσκόπηση είναι επιβεβλημένη και αναγκαία. Παρακολουθώ τα σημερινά περιοδικά και βιβλία και σκέφτομαι ότι το ‘80 δεν μπορεί να απαλειφτεί. Παρόλο που δε μας έδωσε σημαντικούς ποιητές, μας έδωσε κάτι εξίσου σημαντικό: αξιοπρεπή ντεκαντάνς κουλτούρα. Περιοδικά όπως το Ιδεοδρόμιο και το Κράξιμο, σαν το Τρύπα και το Αμφί δεν πρόκειται να ξαναβγούν. Όσο και αν πολεμάν έντυπα τύπου Lifo και έντυπα τύπου skreaw δεν πρόκειται να φτάσουν την καύλα, τουτέστιν την διανοητική λίμπιντο στο ζενίθ των προκατόχων.

Μία συζήτηση του Νίκου Λέκκα με τον Μπεν Προβής

Μεσημέρι Τετάρτης με μέθη και υπεράριθμα χάπια, αυτά της θεραπείας. Κάλος καιρός. Υγρός. Σας το δηλώνω ευθύς εξαρχής ότι αυτό το κείμενο θα είναι κλεψιμαίικο για την γκέι λογοτεχνία-ποίηση (κάτι που χρεώνεται/θα χρεωθεί σε ‘μένα ως λίβελος;). Όπως έκλεψε και ο πατέρας Παΐσιος την κοινωνικοπολιτική κριτική του Κάρολου Μαρξ. Όπως, επίσης, έκλεψε την σεξουαλική διαπαιδαγώγηση του ισάξιου σε μπόι Κάρολου Μπωντλαίρ. Και τώρα τον πρώτο τον έχουν κάνει άγιο, αν και με παιδιά κι εγγόνια. Μαρξ και Μπωνταίρ γίγαντες και όλοι εμείς σκατά. Τον Μαρξ τον έχεσαν οι ίδιοι η Μαρξιστές και τον Μπωντλαίρ οι κυράτσες της ποίησης.

Μου σύστησαν τον Μπεν Πρόβης, ως ένα άνθρωπο αγνό που παιζογραφεί, ως άνθρωπο ελεύθερο, στηριγμένο στην «αποκλίνουσα σεξουαλικότητα», με τρόπο μοναδικό και ιδιαίτερο. Στις μέρες μας αυτή η «αποκλίνουσα σεξουαλικότητα» έχει αντικαταστήσει το «πουστάρα», όπως η «χρήση ψυχοτρόπων ουσιών» έχει αντικαταστήσει τον όρο «χασικλής» και «τρύπιος». Η σεμνοτυφία δεν έχει τέλος. Όσο για τα πρεζάκια, τα χίλια μύρια…

Συνέντευξη Δάφνης Χρονοπούλου στον Νίκο Λέκκα

Έχω ξαναπεί ότι τα Εξάρχεια δεν είναι τόπος, είναι αίσθημα. Τα ονόματα πολλά, αυτά που προκαλούν θαυμασμό στο γενικό σύνολο και αυτά που προκαλούν θαυμασμό σ’ ένα κοινό, που θα τολμήσω να πω, έχει ρομαντικές τάσεις. Το να συχνάζεις τη δεκαετία του ογδόντα στα Εξάρχεια εμπεριείχε μια μαγκιά και ταυτόχρονα μια γενική κατακραυγή από τους απ’ έξω. Οι εφημερίδες έγραφαν ότι «θες ταυτότητα, να εισέλθεις στον αναρχοκρατούμενο χώρο των Εξαρχείων» (Ελευθεροτυπία – Βίκτωρας Νέττας), ενώ ο λαουτζίκος μίλαγε για απροσάρμοστα πλουσιόπαιδα που διοχέτευαν τα ψυχολογικά τους προβλήματα στα 9.000 τ.μ. που καταλαμβάνουν γεωγραφικά τα Εξάρχεια.

Όμως τα παιδιά της αστικής και λαϊκής τάξης βρήκαν θαλπωρή στα Εξάρχεια. Βρήκαν αυτό που τους έλειπε και κάποιοι από αυτούς βρήκαν αυτό που έψαχναν. Βέβαια η κόντρα μεταξύ τους υπήρχε πάντα (φαινομενικά μόνο δεν υπήρχε). Καθώς, επίσης, η κόντρα της «μαρίδας» και των διανοούμενων. Η αγία τριάδα εν ζωή αλλιώς αντιμετωπιζόταν. Για την περίπτωση του Παύλου Σιδηρόπουλου, λόγου χάρη, ποτέ δεν του συγχωρέθηκε το γεγονός ότι έγραφε τραγούδια διαμαρτυρίας με λαϊκό αίσθημα, ούτε και το γεγονός ότι είχε μέσα του και τον διανοούμενο και τον αλήτη.