Αντονέν Αρτώ (Tρεις επιστολές και άλλα τραγικά) | Νίκος Λέκκας

Στην κ. Λία
Αγάπη αγνή

Αφορμή του κειμένου στάθηκε το βιβλίο του Αντωνέν Αρτώ, Η χώρα των Μάγων από τις εκδόσεις «Αιγόκερως».

«Όποιος τολμά να μιλά για τον Αρτώ χωρίς να παίρνει τα όπλα ενάντια στην γαμημένη φάρα των σταυρωτών του, είναι ή μπάτσος ή παππάς». Από αδέσποτη λεζάντα φωτογραφίας.

Αυτό το κομμάτι του φθαρτού ήταν κάποτε ο Αντωνέν Αρτώ. Ένας άνθρωπος που είχε σκοπό ζωής την αποκαθήλωση κάθε (γαμημένου) ιδανικού. Ερωτεύτηκε σαν άντρας και υπήρξε πότης, σαν άντρας. Κομπάρσα ηθοποιό ελληνικής καταγωγής για έρωτα μοιραίο, έγραψε μοιραία, τόσο όσο να αλλάξει την ρώτα του ευρωπαϊκού (και όχι μόνο) θεάτρου, μαστουρώθηκε μονήρης και με μάγους, άκουσε «το γιατί της δόνησής του». Έκανε ακριβώς αυτό: έγραψε και έσκισε γραπτά, είπε «στ’ αρχίδια μου» όταν του είπαν ότι έπασχε από καρκινικό όγκο και πέθανε στην σημαδιακή ηλικία των 53 ετών στα πόδια ενός κρεβατιού κάποιου ψυχικού σανατορίου της Γαλλίας. Όσο ακριβώς και η οπαδός των γραφτών του (γραφτών και όχι γραπτών), ελληνίδα ηθοποιού, σεναριογράφου και ποιήτριας, Κατερίνας Γώγου.

Σχεδόν ηρωισμός (ή Ιστορίες Αϋπνίας) | Βαλάντης Βορδός

Νύχτες μακρόσυρτες, νομίζεις πως το σκοτάδι κρατάει αιώνες· οι έλικες του ανεμιστήρα τεμαχίζουν τον στάσιμο αέρα, ανακυκλώνοντας οσμές, χαρτιά, βιβλία, κείμενα που ίσως να μην γραφτούν ποτέ.

Στριφογύρισμα, ιδρώτας, σκοτωμένο σπέρμα στα σεντόνια, στα χέρια γαντζώνονται κολλημένα τα αγέννητα παιδιά μου, η βρύση μια απόσταση που μοιάζει με στίβο μάχης που πρέπει να διασχίσεις. Σχεδόν ηρωισμός.

Ανάφλεξη για λίγα χρόνια και μετά χώνεμα∙ η τάση πολλών σαραντάρηδων, μια χωνεμένη φωτιά που ίσως κάποτε ν’ ανάψει απ’ το πουθενά, ποιητές που ζούμε για τους ελάχιστους σπινθηρισμούς μιας τέχνης. Γεννηθήκαμε λιώμα, μου είπε προχθές ο Σαράτσης!

Ελάχιστα πριν το ξύπνημα, η ανάσα κόβεται στο στήθος – αιφνίδιο ξύπνημα, ανακούφιση σαν ξαφνικά να πιάστηκα από βράχο στη μέση του ούτε εγώ ξέρω.

Πριν απ’ αυτά όνειρο: ένα δελφίνι με πλησίασε στο Πλατανίτσι, εγώ καθισμένος στο βράχο κι αυτό κολυμπούσε κοντά μου. Βούτηξα να το χαϊδέψω. Το χέρι μου γλιστρούσε στο δέρμα του, αίσθηση της αφής που συμπύκνωνε με τρόπο παράξενο και τις υπόλοιπες. Καθώς το θυμάμαι, θέλω να κλάψω. Και κλαίω. Αγκαλιαζόμαστε στο νερό, του χαϊδεύω τα μάτια και χάνεται. Ξυπνάω με το πρόσωπο μούσκεμα.

Παράξενο πράγμα τα όνειρα. Ματαιώσεις, προσδοκίες, φόβοι, δεν προσφέρει και πολλά η ανάλυση, σαν να θες να σταματήσεις την αιμορραγία με ασπιρίνες.

Για το υπόλοιπο της μέρας θα επιλέξω να νιώθω πώς το δελφίνι δεν έχει φύγει από μέσα μου. Θα κυκλοφορώ στην πόλη μ’ ένα ποίημα να κολυμπάει στο στομάχι μου. Κι όσο κρατήσει…

Άτιτλο, Σωτήρης Παστάκας | μτφρ. από αγγλική Mitko Gogov

Сотириус Пастакас
(Грција)

Редица за храна
Ја поставив масата за еден.
За мене. Го вклучив тевето.
Седнав. За да се спаси капитализмот
потребно е да се жртвува секој од нас.
Телефонот заѕвони. Ти праша
дали може да дојдеш.
Можеш. Го исклучив тевето.
Станав. Капитализмот
крвари и умира. Реков.
Го сменив чаршавот.
Ја поставив масата за двајца.

***

Έστρωσα το τραπέζι για έναν.
Για μένα. Άναψα την τιβί.
Κάθισα. Για να σωθεί ο καπιταλισμός
απαιτούνται θυσίες απ’ όλους μας.
Χτύπησε το τηλέφωνο. Ρωτούσες
αν μπορούσες να περάσεις.
Μπορούσες. Έσβησα την τιβί.
Σηκώθηκα. Ο καπιταλισμός
αιμορραγεί και πεθαίνει. Είπα.
Άλλαξα τραπεζομάντιλο.
Έστρωσα το τραπέζι για δύο.

Το δωμάτιο Καραγιαννοπούλου | Παναγιώτα Τσιανογιάννη

Έρποντας πέρασε την αυλόπορτα. Απομεσήμερο χώθηκε στο Αρχοντικό με τη δύναμη νεαρού αγριμιού. Μάτια γεμάτα λάμες. Ολάκερο το αρχοντικό θα γκρέμιζε, φτάνει να έπνιγε εκείνο το Δωμάτιο που στοίχειωνε τη νιότη της βογγητά σκαρφαλωμένα στο λαρύγγι πόθου και μόχθου. Έπρεπε να ξορκίσει να θερίσει τους βωμούς. Να σκοτώσει. Να χωθεί στα ντουβάρια. Να τα ρίξει. Έπρεπε να ξορκίσει όλο τον κόσμο. Τον δικό της πρώτα τα κατσίκια που πατούσαν τη γλώσσα της. Να ουρλιάξει ήθελε και πια δε φοβόταν όπως το φως από τη γρίλια τρύπωσε στο Δωμάτιο. Ασβέστης έλουσε τα μαλλιά, γύρω πτώματα που η μνήμη τα ζωντάνευε. Τα έντυσε με άνθη. Ένα χαλινάρι σφίγγει το μίσχο τους. Μέσα τους έπρεπε να περάσει. Να κόψει το λουρί, ακόμη κι αν χρειαζόταν να καταπιεί την ανάσα. Ανθισμένα πτώματα πάνω στα στρωσίδια του άγιου κρεβατιού. Έπρεπε να ξορκίσει τον Θεό και τους αγγέλους. Τα σημάδια που πρώτα την απάτησαν, μετά την μνήμη και έπειτα το χρόνο. Δρασκελιές φονικές. Ριπές ανέμου σκίζουν τα σωσίβια. Έπρεπε να ξορκίσει, να καρφώσει στα χείλη το δωμάτιο, να το καταπιεί. Απένθητη όμως η σκέψη. Η μνήμη εχθρός. Βαμμένη πορφύρα, με την ίδια που έβαψε τα υφαντά πριν τα πατήσει εκείνος. Τώρα μαραμένος ο μίσχος, το λουρί έτοιμο να λιώσει στη γλώσσα όμοια με φίδι θα ρίξει τα ντουβάρια. Ολάκερο το Αρχοντικό αν χρειαστεί, άγρια γνάθος μασουλά πέτρες και ασβέστη και πλιθιά. Πόλεμος μπρος της. Απέξω εκείνος. Συλλέγει σφήνες του Αρχοντικού, βρίσκει τις φλέβες, παρατημένες από ’κείνη πετά με το ξεχασμένο της αίμα μα κείνο ξερό τον προδίδει. Οι ερπύστριες λιώνουν τη μνήμη. Άρωμα λεμονιού γεμίζει τον ασβέστη. Η παλάμη κρατά το ρόπτρο. Ένα γύρισμα και ντύνεται νύφη, κλέβοντας από το λευκό των αρμών. Το Δωμάτιο ζει μέσα από τις φυλακισμένες της φλέβες. Έπρεπε να ξορκίσει, να είναι ελεύθερη… Γυρίζει το ρόπτρο… Η Ομηρία τελείωσε.

2 ποιήματα, Γιώργος Σαράτσης | μτφρ. Χριστίνα Χαγιάρη

Alors Olympos m’a “défendu”

à Nick. Vrettakos

Alors Olympos m’a défendu
et j’avais des conifères sur le toit
asphalte renversé
sous la bande de roulement
et grands chatons royaux
insectes sauvages
de la terre avec chair et sang

Pigment du corps
lune prête à prendre position ―
Rien n’est par peur
seul silence comme une mère
qui attend inutilement
son fils

Nous reviendrons et ce sera final

***

Έτσι μου στάθηκε ο Όλυμπος

στον Νικ. Βρεττάκο

Έτσι μου στάθηκε ο Όλυμπος
και είχα κωνοφόρα για στέγη
άσφαλτο χυμένη
κάτω απ’ το πέλμα
και από ψηλά βασιλικά γεράκια
άγρια έντομα
μιας γης με σάρκα κι αίμα

Παγανισμός το σώμα
φεγγάρι έτοιμο να πάρει θέση ―
Τίποτα δεν είναι για φόβο
μόνο η σιωπή σαν μάνα
που περιμένει ανώφελα
τον γιο της

Θα επιστρέψουμε κάποτε
και θα ’ναι οριστικό